Aşağıdaki durumlarda çoğumuz dişlerimizde ağrı veya rahatsızlık hissederiz :
Soğuk, sıcak bir şeyler yemek veya içmek
Tatlı yemek
Dişe başka dişlerin veya dilin dokunması
İki çeşit diş hassasiyeti vardır:
Dentin hassasiyeti dişin dentin tabakası açığa çıktığında oluşur. Normalde dentin tabakası, dişeti çizgisinin üstünde mine tabakasıyla,dişeti çizgisinin altında ise sementle kaplıdır. Dentin, tübül adı verilen küçük açıklıklardan oluşur. Her tübülün içinde dişin merkezinden gelen sinir uçları bulunur ve bu sinirlerin dış kısımla bağlantısı tübülü dolduran bir sıvı aracılığıyla olur. Dentin açığa çıktığında; sıcak, soğuk ve baskı bu sıvı hareketliliğini etkiler. Bu da hassasiyete yol açar.
Dentin hassasiyeti bir veya birkaç dişi etkiler. Bu dişin dış koruyucu mine katmanları yok olduğunda ya da diş eti çekilip açığa çıktığında oluşur.
Dentin hassasiyetinin sebepleri aşağıdaki gibidir:
/ Dişleri çok sert fırçalayarak mine tabakasına hasar vermek
/ Kötü ağız hijyeni yüzünden dişeti çizgisinde tartar birikimi ve bu bölgede oluşan mikrobiyal tabakanın oluşturduğu asidin dentin yüzeyini etkilemesi
/ Tedavi edilmeyen çürükler
/ Çatlak veya aralığı olan eski dolgu
/ Diş kökünü ortaya çıkaran diş eti çekilmesi. Diş eti çekilmesi genelde sert diş fırçalamaktan veya periodontal hastalıklardan oluşur
/ Dişin kökünü ortaya çıkaran dişeti ameliyatları
/ Diş kökleri zaten ortaya çıkmış insanlarda fazla diş beyazlatma
/ Sıklıkla asitli yiyecek ve içecek tüketmek
Pulpa hassasiyeti diş özünün bir reaksiyonudur. Pulpa her dişin merkezindeki damar ve sinir toplamıdır.
Pulpa hassasiyeti genelde sadece tek dişi etkiler. Sebepleri;
/ Çürüme veya enfeksiyon
/ Yeni yapılan dolgu
/ Diş sıkma ve gıcırdatmadan doğan fazla baskı
/ Çatlak veya kırık diş
/ Eğer birşey ısırınca keskin bir acı hissediyorsanız, dişiniz veya dolgunuz çatlamış veya kırılmış olabilir.
Belirtileri
Hem dentin hem de pulpa hassasiyeti genelde ısı değişimi veya basınca duyarlılıktan olur. Soğuk yiyecek ve içeceklere karşı hassaslık en sık görülen sebeptir. Daha az rastlanmakla birlikte dişler sıcağa da hassasiyet gösterebilir. Eğer bir dişin hassaslığı soğuktan sıcağa geçiyorsa dişin sinirleri ölüyor olabilir. Bu durumda kanal tedavisi gerekli olur.
Diş hekiminiz diş geçmişinizi inceleyerek gıcırdatma ve diş sıkma olup olmadığını sorar. Diş gıcırdatma ve sıkma diş hassasiyetini etkileyebilirler. Aynı zamanda çürük, derin dolgu ve açığa çıkmış kök olup olmadığına da bakılır.
Dişler dolgu sonrası 2-3 hafta soğuğa ve baskıya karşı hassasiyet hissedebilir. Amalgam dolgudaki metaller soğuğu çok iyi ileterek dişin merkezinde hissedilmesini sağlarlar.Kompozit dolgularda ise bugünkü bonding (yapışma) ve tabakalanarak uygulama teknikleri ile hassasiyet daha az seviyelere inmiştir. Diş hekiminiz yapacağı testlerle kanal tedavisi gerekip gerekmediğini anlayabilir.
Önlemleri
Dentin Hassasiyeti — Dentin hassasiyeti ihtimalini aşağıdakileri uygulayarak azaltabilirsiniz:
Ø Günde 2 defa diş fırçalamak ve düzenli diş ipi kullanmak
Ø Yumuşak uçlu diş fırçası kullanmak ve dişleri 45 derecelik açıyla oval hareketlerle doğru fırçalamak
Ø Fluoridli diş macunu ve ağız gargarası kullanmak
Ø Onaylı ve hassaslığa karşı koruma sağlayan diş macunu kullanmak
Ø Diş gıcırdatma ve sıkma için tedavi olmak (bruxism)
Pulpa Hassasiyeti — Eğer bir dişe kanal tedavisi yapılması gerekiyorsa, ortaya çıkacak hassaslığı gidermek için gereken tedaviyi yaptırmaktan başka çare yoktur. Kanal tedavisini geciktirmek ileride problem yaratmakla birlikte tavsiye edilmez.
Dişlerinize koruma amaçlı fluoridli cila sürülebilir. Bu geçici olarak hassaslığı azaltır ve dişlerinizi güçlendirir. Diş hekiminiz aynı zamanda hassasiyete karşı tedavi de uygulayabilir. Bu tedavi dişlerinizdeki tübülleri bloke ederek hassasiyeti azaltır.
Evde fluoridli diş macunu ve ağız gargarası kullanmak hassaslığı azaltmaya yardımcı olur. Sadece hassas dişler için uygun olan diş macunları vardır. Bu konuda diş hekiminize danışabilirsiniz.
Hangi fluoridli ağız gargarasını kullanacağınızı diş hekiminize danışabilirsiniz. Bazı ağız gargaraları asidik bazıları ise değildir. Nötr sodyum fluorid kullanan bir ağız gargarası seçmelisiniz.
Pulpa hassasiyeti, eğer diş sinirleri hasarlı veya ölmüşse kanal tedavisiyle tedavi edilebilir. Eğer hassaslık yeni yapılan bir dolgudan kaynaklanıyorsa bir kaç hafta içinde kendi kendine geçer. Bazı durumlarda dolgu yüksek olup hassasiyet yaratır. Bu durumda diş hekiminiz yüksek dolguyu düzeltecektir. Diş gıcırdatma ve sıkmadan kaynaklanan hassasiyet ise gıcırdatma bittiği anda kesilir.
Eğer hassasiyet birkaç haftadan fazla sürüyorsa diş hekimine başvurmanız tavsiye edilir.
Comments